حکمت مطهر

حکمت مطهر

حکمت مطهر

حکمت مطهر

شاخصه های انقلاب اسلامی از دیدگاه شهید مطهری

شاخصه های انقلاب اسلامی از دیدگاه شهید مطهری

 اگر قرار شد که به اسم اسلام یک مکتب التفاطی درست کنیم و روش مان این باشد که از هر جایی چیزی بگیریم، یک چیز از مارکسیسم بگیریم و یک چیز از اگزیستانسیالیسم و چیز دیگری از مکتب دیگری و از اسلام هم چیزهایی داخل کنیم و از مجموع این ها معجونی درست کنیم و بگوییم این است اسلام، ممکن است در ابتدا مردم هم بپذیرند...
 
یکی از راه های شناخت هر انقلاب ، بررسی کیفیت رهبری آن انقلاب و نهضت است. از نظر رهبری، انقلاب این طور نبوده است که روز اول کسی  خود را کاندیدا کند و بعد مردم به او رأی بدهند و او را انتخاب کنند  و سپس، آن رهبر برای ملت خط مشی تعیین کند. واقعیت این است که گروه های زیادی، از آنجا که احساس مسوولیت می کردند، تلاش کردند رهبری نهضت را بر عهده گیرند ولی به تدریج عقب رانده شدند و رهبر خود به خود انتخاب شد. شما در نظر بگیرید چه تعداد از اقشار؛ از روحانیون ، چه گروه های اسلامی و چه غیر اسلامی، در این انقلاب شرکت داشتند. در این نهضت، افراد تحصیل کرده ، افراد عامی، دانشجو، کارگرها، کشاورزان، بازرگان و همه همه حضور داشتند. از میان همه این افراد مختلف یک نفر به عنوان رهبر انتخاب شد، رهبری که همه‌ی گروه ها، رهبری او را پذیرفتند. اما چرا؟ آیا به دلیل صداقت رهبر بود؟ آیا صداقت منحصر به امام خمینی بود و کس دیگری صداقت نداشت؟ البته که صداقت منحصر به ایشان نبود. آیا بدلیل شجاعت بود؟ البته که کسان شجاع دیگری نیز وجود داشتند. آیا به این دلیل بود که ایشان روشن بینی داشتند ؟ یا مثلاً قاطعیت داشتند و دیگران فاقد قاطعیت بودند؟
  
ادامه مطلب ...

عدالت اجتماعی، سرمایه داری و تکنولوژی از دیدگاه شهید مطهری


عدالت اجتماعی، سرمایه داری و تکنولوژی از دیدگاه شهید مطهری
دکتر فرشاد مومنی

 همانطور که در فرایند نیل به توسعة ملی با دورهای باطلی روبرو هستیم که توسعه‌نیافتگی را بازتولید می‌کنند، به طریق اولی در فرایند اندیشه هم می‌توان این دورهای باطل را ردگیری کرد. به دلایل گوناگون تاریخی، اجتماعی و سیاسی ما کمتر با میراث فکری پیشنیان‌مان رابطه برقرار می‌کنیم در حالیکه در کشورهای پیشرفته عکس این است یعنی هر نسل ابتدا تلاش می‌کند بر بلندای شانه‌های نسل قبلی قرار گیرد و سپس چندگام به طرف جلو بردارد برای مثال حتی باگذشت بیش از دویست سال اکنون هر قدم که در عرصه علم اقتصاد در کشورهای صنعتی برداشته می‌شود با گرامیداشت اسم اسمیت و میراث او آغاز می‌شود. همانطور که در بحث جمعیت با بزرگداشت اسم مالتوس و ذکر میراث فکری او کارهای جدید صورت می‌گیرد.
آنچه ذهن مرا به این مسئله بیش از گذشته حساس کرد کاری بود که سال گذشته بنیاد شهید انجام داد و در بیست و پنجمین سال شهادت شهید بهشتی خبرنگاری مراجعه کرده بود به افراد در دانشگاه شهید بهشتی و خیابان شهید بهشتی و میدان هفتم تیر و می‌پرسید وجه تسمیة این مکان‌ها چیست؟ در این فیلم بیش از 80 درصد افراد به کلی شهید بهشتی را نمی‌شناختند! اگر این کار را برای شهید مطهری هم بکنیم نتیجه احتمالاً با تفاوت اندکی همین است. یک دلیل این است که برخی می‌گویند از بزرگان اندیشه معاصر استفادة ابزاری می‌شود و به جای تلاش برای شناساندن روش و منش آنها به جامعه در جاهای خاصی افراد و گروه‌ها تأییدیة‌ کارهای خود را از زبان آنها می‌گیرند. همین‌طور دلیل دوم را برخی این می‌دانند که نظام رسمی تبلیغاتی کشور گرامیداشت را عمدتاً به تعریف و تمجیدهای غیرمتعارف محدود می‌کند تا شناسایی اندیشه‌های آنها و بحث و نقد و زنده نگه‌داشتن آن اندیشه‌ها .
 
ادامه مطلب ...

نسبیت اخلاق از دیدگاه شهید مطهری‏رحمه الله

نسبیت اخلاق از دیدگاه شهید مطهری‏رحمه الله

حسینعلی رحمتی


پیش گفتار
«نسبیت‏» و «اطلاق‏» - یا جاودانگی - اخلاق از مباحث معروف فلسفه اخلاق است وافراد مختلف با توجه به مبانی فکری و عقیدتی خویش درباره آن بحث کرده‏اند، و گروهی‏قایل به نسبیت و گروهی دیگر طرفدار اطلاق و جاودانگی و عده‏ای هم معتقد به راه‏سومی شده‏اند.
این مقاله در صدد تدوین و تنظیم دیدگاه‏های شهید مطهری در این باره که به صورت‏پراکنده در آثار ایشان مطرح شده، برآمده است. هدف این نوشتار تنها ارایه گزارشی ازنظریات استاد در این زمینه است و نقد و بررسی آن‏ها به فرصتی دیگر واگذار می‏شود (1) .
 
ادامه مطلب ...

حقوق بشر و آزادی از دیدگاه شهید مطهری

  حقوق بشر و آزادی از دیدگاه شهید مطهری

 
دیباچه
در طول تاریخ زندگی بشر، چهره های درخشانی ظهور کرده اند که هم چون مشعل فروزان، فراراه زندگی مردمان را روشن و آنان رابه سوی اهداف متعالی رهنمون ساخته اند. استا د شهید مرتضی مطهری، فرزند راستین اسلام ناب محمدی صلی الله علیه والله وسلم است که هم عزت خون شهیدان راه حق را پشتوانه شخصیت کم نظیر خود دارد و هم کرامت اندیشه و قلم علمای ربانی را. بنیان گذار جمهوری اسلامی ایران، حضرت امام خمینی رحمه الله، او را حاصل عمر خود می دانست و رهبر فرزانه انقلاب، حضرت آیت الله خامنه ای (مدظله العالی) نیز فرمود: ‹‹ آثار استاد مطهری مبنای فکری نظام جمهوری اسلامی است و به حق، شاگرد شایسته امام امت و از افراد نادر وکم نظیر زمان ما و عصاره ای از اندیشه های اسلامی می باشند››.
 
شهید مطهری، نور تابنده ای بود که انوار یکتا پرستی را بر جان مخاطبان خود تاباند و زنگار انحراف و التقاط را از دل ها زدود. او تجسم معارف اسلامی، علوم و فنون عقلی و نقلی، اصلاحگر بزرگ جامعه اسلامی و مظهر کامل یک اندیشمند برجسته کشور ایران و جهان اسلام بود.
  
ادامه مطلب ...

جایگاه عقل در قرآن

جایگاه عقل در قرآن
یکی دیگر از دلایلی که از استاد مطهری برای اثبات حجیت عقل از نظر قرآن بیان می نمایند این است که قرآن برای احکام و دستورات شرعی فلسفه و حکمت ذکر می کند. در علم اصول ثابت شده است که فلسفه احکام یعنی حکمت احکام؛ و حکمت احکام یعنی چیزهائی که برای تفسیر احکام بکار می روند در واقع علت اصلی صدور احکام از جانب خداوند هستند. به تعبیر دیگر احکام شرعی تابع مصالح و مفاسد واقعی هستند از این رو «مصالح و مفاسد در سلسله علل احکام قرار می گیرند.»
بنابراین وقتی که قرآن پس از بیان یک حکم، فلسفه آن را هم ذکر می کند در واقع علت صدور حکم را با یک دلیل عقلی مستدل می نماید و «اگر حکم عقل از نظر قرآن اعتبار نداشته باشد، این استدلال ها اصلاً معنا ندارد.» استاد مطهری در این رابطه هم دو مثال قرآنی را ذکر می نمایند:
 
ادامه مطلب ...